ارائه الگوی سنجش قدرت هوایی کشورها در قالب یک رساله دانشجویی
پژوهشگران گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس در قالب یک رساله دانشجویی به ارائه الگوی سنجش قدرت هوایی کشورها پرداختند.
به گزارش گروه دانشگاه همایش آموزش فناوری نانو به نقل از روابط عمومی دانشگاه تربیت مدرس، قدرت ملی به مجموعه‌ای از توانایی‌های مادی و معنوی مرکب از عناصر مختلف ثابت و متغیر که در قلمرو یک واحد جغرافیایی-سیاسی به نام کشور قرار گرفته‌اند، گفته می‌شود و یکی از ارکان اثرگذار در قدرت ملی کشورها، قدرت هوایی و احصاء عواملی است که در این قدرت تأثیرگذار هستند. عزیز نصیرزاده که این تحقیق در قالب رساله دکترای تخصصی وی در رشته جغرافیای سیاسی انجام شده است، با بیان این مطلب افزود: کشورها با ۴ محیط راهبردی و قلمرو حاکمیتی، یعنی خشکی‌ها، پهنه آب‌ها، هوا و فضا سروکار دارند و قلمرو سازی در عرصه‌های مختلف و مدیریت بر آن‌ها از ملزومات قدرت ملی محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان گفت در عصر حاضر، رقابت‌های ژئوپلیتیکی فقط به عرصه خشکی محدود نمی‌شود، بلکه در بستر دریاها بسط و گسترش پیدا کرده و در هوا نیز برای کشورها می‌تواند اقتدار آفرین باشد. وی ادامه داد: بنابراین قواعد حاکم بر آن تحت عنوان قدرت هوایی همچون مباحث مطرح در جغرافیای سیاسی در دو حوزه استفاده از فضای جغرافیایی (هوایی) و قلمرو سازی ژئوپلیتیکی بر روابط دولت‌ها تأثیرگذار خواهد بود. به عبارت دیگر یکی از ارکان اثرگذار در قدرت ملی کشورها، قدرت هوایی یعنی توان کلی یک کشور برای پرواز و عمل از طریق هوا با استفاده از پرواز کنترل شده انواع هواگردها، برای تحقق اهداف ملی در حوزه نظامی و غیرنظامی است. نصیرزاده درباره اهمیت پژوهش انجام شده گفت: در واقع محقق در این پژوهش به دنبال چارچوبی برای سنجش، مقایسه و رتبه‌بندی این قدرت است که این مهم همواره یکی از دغدغه‌های صاحب نظران این حوزه و ژئوپلیتیسین‌ها بوده و تا کنون در این راستا اقدام موثری صورت نگرفته است. وی اضافه کرد: سنجش قدرت هوایی به صورت کمی و رتبه‌بندی کشورها از این منظر در نظام بین‌الملل از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که آگاهی کشورها از میزان قدرت هوایی خود و سایر کشورها به آن ها در اتخاذ راهبردهای مناسب برای پیگیری اهداف ملی در سطح جهانی کمک شایان توجهی را خواهد کرد. بنابراین در این پژوهش، محقق به دنبال پاسخ به دو سوال است مؤ‌لفه ها (عوامل) و متغیرهای تأثیرگذار بر قدرت هوایی کشورها کدامند؟ و الگوی پویای سنجش قدرت هوایی کشورها مبتنی بر کدام عوامل و متغیرهاست؟ نصیرزاده در ادامه تشریح کرد: در این رساله با دو فرضیه متغیرهای تاثیرگذار بر قدرت هوایی کشورها در دو بعد کارکردی و ساختاری با مولفه‌ها مرتب است و می‌توان نرم‌افزاری با استفاده از داده‌های سالیانه برای پویاسازی مدل سنجش قدرت هوایی کشورها طراحی کرد “محقق با روش توصیفی- تحلیلی (در دو قالب کتابخانه‌ای و میدانی (توزیع پرسشنامه در یک جامعه آماری ۱۱۶ نفره از خبرگان و متخصصان حوزه هوانوردی نظامی و غیرنظامی داخلی و خارجی)، ابتدا به احصاء عوامل (۱۰ عامل) و شاخص‌های مؤثر (۳۴ شاخص اصلی و ۱۹۵ شاخص جانبی) در سنجش قدرت هوایی کشورها در دو بُعد ساختاری و کارکردی و اخذ تأییدیه روایی و پایایی آن‌ها از طریق انجام تحلیل های آماری استنباطی در دو حوزه “ارزیابی مدل‌های اندازه‌گیری” و “ارزیابی مدل ساختاری” پرداخت و سپس نسبت به ارائه الگوی سنجش قدرت هوایی کشورها و متناسب با آن ارائه نرم‌افزاری بومی جهت سنجش و اندازه‌گیری وضعیت قدرت هوایی کشورهای جهان (۱۱۲کشور دارای ساختار قابل بررسی در حوزه قدرت هوایی) اقدام کرد. گفتنی است این پژوهش در قالب رساله دکترای تخصصی عزیز نصیرزاده با راهنمایی محمدرضا حافظ نیا عضو هیأت علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه انجام شد. پایان پیام/